Hongaarse champagne

Gisteren dronken we een feestelijk glas Hongaarse champagne. Een Hungaria Extra Dry, mijn favoriete peszgö (Hongaars voor mousserende wijn). Elegant en subtiel parelend. We nemen standaard wat flessen mee van het vliegveld in Boedapest. Ik kom er zojuist achter dat ze een verdomd hippe Nederlandse website hebben. Vast het werk van handige jongens die met de al weer op z'n retour zijnde prosecco-hype in hun achterhoofd dit drankje als party drink in Nederland op de markt willen zetten. 

Heel anders dan dit soort trendy hipdoenerij is de wereld die de in Hongarije wonende schrijver Jaap Scholten oproept in zijn boeken. In zijn nieuwste boek Kameraad Baron over de Transsylvaanse aristocratie lezen we hoe Jaap zich bij gelegenheid de Hungaria Extra Dry met het ijsblauwe etiket goed laat smaken. Mooi boek trouwens. Ik las eerder van hem Heer & Meester – berichten uit de voormalige dubbelmonarchie, waarin hij met liefde en veel humor vertelt over zijn leven als landheer van weleer. De zomers brengt hij door op het land tussen kleurrijke dorpelingen en de rest van het jaar verblijft hij in het mondaine Boedapest: 'waar ouderwetse galanterie (mét handkus) nog heel gewoon is en waar de Hongaarse champagne vloeit als water'.

Hongaarse toestanden

Het zijn barre tijden voor de Hongaren. De economie zit stevig in het slop en het land kampt met een buitensporig begrotingstekort. Op steun van het IMF en Europa hoeven ze even niet te rekenen dankzij de strapatsen van de Hongaarse premier Viktor Orbán. Die heeft onlangs van de Europese Commissie een inbreukprocedure aan z'n broek gekregen. De door Orbán feestelijk gepresenteerde nieuwe grondwet van het land is namelijk in strijd met de Europese regelgeving. De onafhankelijkheid van de Hongaarse centrale bank en die van de rechterlijke macht zijn in het geding. Orbán had al eerder internationaal van zich doen spreken met een omstreden mediawet die moet toezien op ‘moreel juiste’ en ‘objectieve’ berichtgeving. Hiermee deed hij zijn bijnaam 'Viktator' eer aan.

De Hongaren kunnen dus wel een steuntje in de rug gebruiken. Als er nou in de hele EU wat meer Hongaarse wijn gedronken wordt, dan helpen we die Hongaarse economie weer op gang. En wijntoerisme is ook een mooie opsteker om de forint op te stuwen. Ter inspiratie hieronder een aardig filmpje van Travel Channel.

Wereldwijd meer en beter

Niet alleen cola...

...en inferieur bier

Wie dacht dat Amerikanen alleen cola en inferieur bier drinken, moet zijn beeld bijstellen. Uit onderzoek blijkt dat ze in de VS bijna vier miljard flessen wijn soldaat maakten in 2011. Daarmee voeren ze wereldwijd de ranglijst van wijndrinkers aan. Op twee staan - hoe kan het ook anders - de Italianen. Lange neus naar de Fransen die op drie staan. Ook in deze tak van sport is China booming. De Chinezen gaan de komende vier jaar flink meer wijn drinken, een toename van 50%. Een andere aardige uitkomst: in tijden van economische neergang kopen mensen minder wijn maar wel van betere kwaliteit. En mondiaal gezien zijn we ook lekker bezig: ‘Globally speaking, the world is drinking more and better.’ 
Om nog even terug te komen op de States: daar hebben ze een Wine & Burger Bar. Dat is nog eens een goed concept!

Uit een design-karaf

Hoog op mijn hebberigheidslijst staat een mooie wijnkaraf. Zo nu en dan lonken ze naar me vanuit een etalage, de een nog fraaier en eleganter vormgegeven dan de ander. Deze hier bijvoorbeeld: prachtig toch? En praktisch ook, want een wijndrinker dient af en toe te karafferen of te decanteren. Het eerste is het overgieten van wijn in een brede karaf om de wijn meer lucht te geven. Dat doe je vooral als de wijn nog niet op dronk is. Het helpt ook om het boeket een boost te geven voordat de wijn het glas ingaat. Decanteren heeft een heel ander doel. Oude rode wijnen hebben vaak depot (bezinksel) onder in de fles. Om er voor te zorgen dat deze drap in de fles achterblijft, giet je de fles heel langzaam over in een karaf. En dan achterover leunen en genieten van de aanblik.

Goddelijke wijn

Mijn Hongaarse schoonouders zijn op bezoek en komen niet met lege handen. Ik kreeg twee flessen Pinot Noir van Pannonhalmi Apátsági, het oudste wijndomein van Midden-Europa. Zoals je abdijbier hebt is dit abdijwijn, door mij geproefd tijdens het Boedapest Wijnfestival. De monniken hebben heel wat moois liggen in de kelders van hun duizend jaar oude Benedictijnse klooster. Mocht Gods roeping zich ooit aan mij openbaren, dan ga ik in dit klooster in retraite

Wetenschappelijk onverantwoord

Ik lees vandaag in de Volkskrant dat een toonaangevende wijnonderzoeker de zaak geflest heeft. De geleerde in kwestie deed veel onderzoek naar de stof resveratrol, een bestanddeel van rode wijn dat in zeer hoge concentraties goed lijkt voor de gezondheid. Hij claimde onder meer dat witte wijn net zo goed is voor de gezondheid als rode wijn. Ik heb dit soort 'pretwetenschap' altijd met een korreltje zout genomen. Chocola is goed, wijn is gezond, en een flinke klets roomboter verhoogt de weerstand. Dat zal allemaal wel. Het legitimeren van wat lekker is heeft voor mij een beetje een calvinistische bijsmaak. Lekker is lekker en gezond is gezond. En van elke dag kamillethee drinken - zo is wetenschappelijk bewezen - word je ook geen beter mens. 

Voordat de wereld vergaat

Op maandag zat Peter Vandermeersch, de welbespraakte Vlaamse hoofdredacteur van NRC, in De Wereld Draait Door om te antwoorden op de vraag: ‘wat moet je zeker nog doen voordat de wereld vergaat?’. Zijn reactie was een hartstochtelijk pleidooi voor het drinken van Château d'Yquem, het beroemdste wijngoed ter wereld voor zoete witte wijn. Had ik nog nooit van gehoord, van zoete witte wijn weet ik niet zoveel. Maar de aanstekelijke loftrompet van Vandermeersch - hij proefde ooit de wijn uit 1921 en was daar lyrisch over - maakte dat ik er meer over wilde weten.

Een 1787: wat zou die wel niet kosten?

De wijngaarden liggen in het dorpje Sauternes in de Bordeaux. Het specifieke (micro)klimaat aldaar maakt dat de druiven de zogenaamde nobele rotting ondergaan (veroorzaakt door een schimmel met de prachtige naam Botrytis cinerea). Hieraan dankt de wijn zijn unieke zoetheid. Het rendement in termen van opbrengst is uitzonderlijk laag, waardoor de wijn bijzonder kostbaar is. In 2011 is het recordbedrag van zo’n 85.000 euro neergeteld voor een fles Château d'Yquem uit 1811. Ook voor recente jaargangen betaal je al gauw minstens 700 euro de fles. Maar voor klanten als Bono en de Russische premier Poetin is dat natuurlijk maar klein bier.

Wat zou ik zelf eigenlijk drinken voordat de wereld vergaat? Geen idee, misschien wel Vouvray. Ook een Frans wijndorp dat bekend staat om z'n witte wijnen, zowel zoete als droge. Ook een rijke geschiedenis met nog steeds een reputatie. Geen edele rotting maar ook geen sterallures qua prijs. Ik zou zeggen: drinken die wijn, of de wereld nou vergaat of niet.

Natte hond

Onlangs dronk ik bij de hertenbief een Zuid-Afrikaanse rode wijn van Thokozani. Ik drink eigenlijk nooit Zuid-Afrikaans maar deze wijn voert het volgende trio op z'n etiket: Shiraz-Mourvèdre-Viognier. Dat is een opmerkelijke combinatie. De witte viognierdruif staat in z'n eentje garant voor een rijk aroma en een bloemig boeket. Achteraf blijkt er maar 3% viognier in te zitten, het is waarschijnlijk meer voor de show. Desalniettemin is dit een hele interessante wijn. Dertien-in-een-dozijn-proefnotities als 'rond', 'soepel' en 'zwart fruit' slaan hier de plank finaal mis. De neus geeft aanleiding tot creatiever proza. 'Hij ruikt naar natte hond', was mijn eerste reactie. Vettig leer, tabak, oude schuur. Dat lijkt negatief maar dat is het niet. Hele oude, onbetaalbare grand cru's doen kenners ook wel eens zwijmelen over edele rottingsgeuren. 'Ruikt naar schaap' heb ik wel eens iemand op een proeverij monter horen zeggen; bepaald geen diskwalificatie.

Rood voor gevorderden

Van Rossem een cab franc?

Dit is een cab franc!

Wijnschrijver Harold Hamersma vergeleek gisteren op zijn NRC-blog Maarten van Rossem met de Cabernet Franc. ‘In goeden doen is rood van de cabernet franc een intelligente, maar minzaam-mopperige wijn.’ Hamersma vervolgt dat de cab franc ‘rood voor gevorderden’ is, terwijl Van Rossem zelf alleen nog maar zoete witte wijn drinkt. 

Eerder berichtte ik over een fraaie Cabernet Franc uit de Veneto. Niet minzaam-mopperig, wel complex. In Hongarije doet de druif het ook goed. Uit het heuvelland ten zuiden van het Balatonmeer dronk ik de IKON Evangelista Cabernet Franc 2008. Een echte aanrader, deze volle, warme wijn met specerijen en rood fruit. Ook de fluwelen Cabernet Franc van Takler is een topper. Voor hen die dit jaar naar Boedapest gaan: drinken die wijn!

Wijnmoment van het jaar

Stokoude wijnstokken op de flanken van de Etna

Het is weer de tijd van lijstjes en goede voornemens. Maar met 2011 nog vers in het geheugen blik ik graag eerst even terug op het afgelopen jaar. Moet ik één wijnmoment van het jaar 2011 kiezen, dan ga ik voor mijn kennismaking met de Etnawijnen. Mijn lief en ik deden een weekje Sicilië in het voorjaar, onder de rook van de Etna. De vruchtbare vulkanische lavagrond levert daar prachtige wijnen op. En mooi wielerspektakel ook trouwens: op 15 mei denderde het peloton van de Giro d'Italia maar liefst tweemaal de Etna op.

Dat deden wij ook maar dan gerieflijk in onze huur-Panda. Die bracht ons naar pizzeria/wijnbar Cave Ox waar we een fles Graci Etna Rosso dronken. Een fantastische wijn van de inheemse druif Nerello Mascalese, een echte ‘Etna-druif’. Graci’s wijnen worden zo natuurlijk mogelijk geproduceerd, zonder pesticiden en andere kunstmatige ingrepen. Hun witte wijn moet ook heel goed zijn: de Graci Etna Bianco 2010 staat tussen de beste 14 Siciliaanse wijnen volgens Gambero Rosso’s Vini d’Italia 2012. Die komt op het to drink-lijstje voor 2012!

De opstelling van oudejaarsavond

Vier wijnen, vijf gerechten

Spaanse cava

Italiaanse Müller Thurgau (uit de Alto Adige)

Tonijntartaar met aceto balsamico

Knoflooksoep met granaatappel en pijnboompitten

Coquilles met citrusvinaigrette, venkel-pastis-puree en een wolk van kardemom

Franse Corbières

Runderrollade à la Dijonnaise in bladerdeeg

Italiaanse Moscato d'Asti

Chocolade-hazelnootmousse met sabayon

Gelukkig Nieuwjaar!