Chianti in Dordt - aan de Wijnstraat

Op sinterklaasavond spoedde ik mij met enkele collega's door storm en regen naar het houtgestookte vuurtje van de nieuwste pizzeria in Dordrecht. Het noodweer blies ons met ferme tred ristorante Eataly  in. Wij hielden overigens wel droge voeten - een dag later stond het historische centrum van Dordt voor een deel blank. 

Met water heeft Dordrecht altijd veel te stellen gehad. Na de verwoestende Sint-Elisabethsvloed van 1421 was de stad ineens aan alle kanten omringd door water. Voor velen verrassender is dat Dordrecht ook een geschiedenis heeft als wijnstad. 

In 1299 bepaalde graaf Jan I dat alle wijn die vanuit Duitsland de Rijn afkwam, eerst in Dordrecht uitgeladen en 'gestapeld' moest worden. Zo was de stad in de 14e en 15e eeuw waarschijnlijk de grootste wijnimporteur en 
-exporteur van Europa. Tot dik in de 17e eeuw was de wijnhandel de belangrijkste bron van inkomsten van de stad. Zoals de burgemeester van Dordrecht in 1584 nog optekende: ‘De wijnhandel is het principaalste middel van 't welvaeren der stede Dordrecht.’ 

In de 18de eeuw liep de wijnhandel terug door verbeterde botteltechnieken. Het was goedkoper de wijn in het land van herkomst in flessen te doen en rechtstreeks naar de consument te vervoeren. Na 1795 was het helemaal afgelopen. De Franse bezetters schaften het stapelrecht af. Wijnhandelaren waren niet meer gebonden aan Dordrecht en trokken weg. Wat bleef waren de wijnkelders; maar wel leeg. En er is nog de Wijnstraat in het hart van het historisch centrum. Daar zit Eataly, waar ze op deze gure pakjesavond een prima Chianti serveren.

Più e non più

Het ItaliëPunt in Den Bosch houdt ermee op. De naar eigen zeggen 'grootste en leukste Italië-winkel van de lage landen' geeft de pipa aan Martino, om het maar eens op hun manier te zeggen. Alles moet weg, ook de wijnen. En zo was ik vandaag bij de allerlaatste wijnproeverij van het ItaliëPunt in hun veertiende eeuwse gewelvenkelder. Van een bedrukte stemming was geen sprake. De sfeer zat er bij mij meteen in toen wijnimporteur Manlio Velli over zijn liefde voor Brunello begon. We hadden er uren over door kunnen praten maar er moest gedronken en geproefd worden.

Het meest verrast was ik door de Carmenère Più van wijnhuis Inama. Più (meer) omdat er nog meer in zit dan alleen Carmenère, namelijk een mindere hoeveelheid Merlot. De wijngaarden liggen in de noordelijke streek Veneto, onder Vicenza - de stad bekend van het door Palladio ontworpen Renaissance-theater.

Carmenère? Dat is toch een ras-Chileen? Zo kennen we hem nu wel, een veelal voordelige krachtpatser die hier steeds meer gedronken wordt. Maar de roots van dit Chileense succesnummer liggen in de Bordeaux. In die streek is de druif verdrongen na een verwoestende ongedierteplaag en overzee meegenomen door Franse emigranten in de negentiende eeuw. Italiaanse seizoensarbeiders namen er ook wat van mee naar Noord-Italië. Daar dachten ze eerst dat ze met Cabernet Franc van doen hadden. De kunst was om de al te opzichtige vegetale geuren (groene paprika!) weg te poetsen. Daar zijn ze bij Inama - van origine overigens vooral sterk in de witte Soave Classico - goed in geslaagd.  De grote broer van de Più die ik dronk, de 100% Carmenère Oratorio di San Lorenzo Riserva, is niet voor niets in de toplijst van de Gambero Rosso terecht gekomen. 

De Più vraagt om meer dan een proefbodempje. Hij heeft een vol palet met geuren van bramen en cacao. In de smaak proef je dat 'ie (Frans eiken)hout heeft gezien. Soepel, sappig met in de afdronk specerijen en pure chocola. Più voor mij per favore en laat ons met respect proosten op het non più van het ItaliëPunt.

Fluister-Furmint

Op het slagveld van de supermarktoorlog blijf ik een trouwe bondgenoot van Appie Heijn. Maar voor de sympathieke Sloveense wijn van Puklavec & Friends maak ik graag een uitstapje naar de Jumbo. Puklavec en zijn vrienden timmeren leuk aan de weg met een prima prijs-kwaliteitsverhouding en een uitgekiende marketing. Dat hebben de JumboWijnMannen goed in de smiezen gehad. Eén van mijn eerste posts op dit blog ging over de Delicious van Puklavec. Een frivole blend waar zo maar een spoortje Furmint in zit, een nieuwe favoriet die ik in Hongarije heb leren drinken.  

Nu wilde ik de Sloveense pas de deux van Sauvignon Blanc & Furmint proeven. Na opening van de mintgroene schroefdop is het boeket veelbelovend. Ik ruik een snufje vlierbloesem en een vleugje citrus. Maar in de smaak vind ik de zuren te prominent. Limoen en zure kruisbessen zijn niet echt sfeermakers in mijn mond. Kunnen we deze smaak vooral op het conto van de Sauvignon Blanc - bekend om z'n frisse zuren - schuiven? Geen idee hoe de blend verdeeld is. Maar de Furmint lijkt stevig naar de achtergrond gedrongen. Na deze fluister-Furmint verlang ik naar zo'n lekkere volle Hongaarse Furmint. JumboWijnMannen, op naar Hongarije!

Dubbel feest met Ribolla

Het was voor mij dubbel feest gisterenavond. Eten in een sterrenzaak en daarop afgestemd een exclusief Italiaans wijnarrangement. Een kind in een snoepwinkel is er niets bij. Na eerdere snoepreisjes naar Bologna en Bari trof ik culikameraad Joost deze keer in hartje Den Bosch. Restaurant Sense organiseerde samen met wijnimporteur Crivino een wijn-spijsavond. In de schijnwerper stond het kwaliteitshuis Poggiobello uit de streek Friuli - het meest meest oostelijke deel van Italië. De wijngaarden liggen tussen de Alpen en de Adriatische kust, op enkele kilometers van de Sloveense grens.

Friuli is qua productie een bescheiden speler. Maar wel met een uitstekende historische reputatie, zeker als het gaat om witte wijn. De streek beleefde een grote bloeiperiode in de zestiende eeuw als onderdeel van het Oostenrijks-Hongaarse rijk. De wijnen uit wat nu Friuli heet waren favoriet aan het Weense hof. Dit soort wetenswaardigheden en anekdotes schudde Francesco - ingevlogen uit Italië - luchtig uit zijn mouw. Hij vertelde ook dat Poggiobello werkt met leuke lokale druivenrassen zoals de Ribolla, Picolit en Refosco. 

Laat ik me hier beperken tot de twee Ribolla-wijnen die we geserveerd kregen. De vijf gangen met amuses vooraf en patisserie na waren heerlijk, geraffineerd en meesterlijk bedacht. Dat moet u maar van mij aannemen. Een zijpaadje dat ik nog wel wil bewandelen is mijn bewondering voor de zeer gezette chef Dennis die allerhande toefjes en schuimpjes minutieus met gevoel voor esthetiek op de borden schikte. 

Afijn, Ribolla dus. Voluit Ribolla Gialla. We dronken eerst de mousserende en daarna de 'gewone' witte wijn uit deze druif. Het mousserende glas was een tikkie aan de koude kant, bij de stille wijn kwam het bloemige boeket beter naar boven. Wat een lekkere volfruitige wijn. Ik proefde peer en perzik gevolgd door een zalvende afdronk met een spoortje zuivel en frisse zuren. Hele fijne wijn dit. De Pinot Nero bij de patrijs was trouwens ook fantastisch. Al met al een topavond waar Bossche kookkunst en Italiaanse kwaliteitswijn elkaar opstuwden tot grote hoogten. 

Pinot Grigio uit de Dolomieten

Er huist een gespleten ziel in mijn liefde voor Italië. Mijn hart ligt in Zuid-Italië, bij de levenslustige druktemakers onder Rome: Napoli, Puglia, Sicilië! Maar mijn hoofd en maag zijn ook serieus verknocht aan het noorden. Nog veel noordelijker dan smaaksteden als Bologna, Turijn en Parma ligt Südtirol. Alto Adige zeggen de Italianen. Het is de streek met de meeste sterrenrestaurants van Italië en een spectaculair aanbod aan goede wijnen. Neem nou deze Pinot Grigio Puiten. Klinkt niet erg Italiaans maar is het wel. De wijngaard ligt in een zonnig Dolomietendal waar de nachten koel zijn. Ideale omstandigheden voor een wijn.  


Deze Pinot Grigio van Cantina Colterenzio (of Kellerei Schreckbichl in het Duits, toch een andere klankkleur) namen we mee in de kofferbak deze zomer. De Pinot Grigio staat bekend om z'n aromatische kunsten en dit boeket van abrikoos, peer, bloemenhoning en geroosterde amandelen mag er wezen. Dat geldt ook voor de volle romige smaak. Zoete tonen van kiwi en peer gaan over in een strakke afdronk die wat citrusachtige zuren meebrengt. Slechts een deel van de wijn heeft een korte gisting op hout gehad. Gelukkig maar, oaky witte wijnen zijn er al genoeg. Weer zo'n karaktervolle kwaliteitswijn uit Südtirol. Het is niet voor niets dat de Italiaanse wijnbijbel Gambero Rosso Vini d'Italia de beste Italiaanse witte wijn van het jaar 2014 selecteert uit deze streek. En helaas voor mij is het zuiden in die lijst ook dit jaar weer karig bedeeld...

Carignan - de Ringo Starr onder de druiven

Vorig jaar dronk ik van Sensas de Sauvignon Blanc, een beste tip van de sommelier van sterrestaurant Sense. Nu zag ik van hetzelfde huis bij de Nettorama een Carignan Vieilles Vignes. De Carignan is een beetje de Ringo Starr onder de druiven. Zoals Ringo zonder John, Paul en George weinig klaarspeelde, zo staat de Carignan zelden alleen in de spotlight. Je ziet hem vooral in Franse assemblages met de Grenache, Syrah en Mourvèdre (ook zo'n bescheiden achtergrondfiguur die zelden soleert). Wat weten we van deze teamspeler? Dat het een zonliefhebber is die uitstekend en uitsluitend in een mediterraan klimaat vertoeft.

In het glas ruik ik een uitnodigend boeket van kersen en een vleugje peper. Ik proef een frisse sappige smaak, fruitig en ook hier zijn de kersen prominent aanwezig. Het is een beetje een lichtgewicht maar wel met een licht gepeperde afdronk die goed in de zuren zit. Laten we de Carignan prijzen om z'n dappere poging, maar doe mij toch maar de hele blend de volgende keer. Zoals ik Ringo ook liever met de Beatles hoor dan alleen.   

Esterházy in Etyek

Vrienden die in het landelijk gebied ten westen van Boedapest wonen namen ons vorige week mee naar het dorp Etyek. Op maar een uurtje rijden van de hoofdstad heb je hier een rustieke ambiance. Amper 4000 inwoners maar wel een eigen wijnfestival. Etyek is ook een wijnstreek die vooral bekend staat om z'n droge, vaak aromatische witte wijnen. Daarom was ik aangenaam verrast door de uitstekende Etyeki Kúria Pinot Noir die we bij restaurant Rókusfalvy Fogadó dronken. Van hetzelfde huis dronk ik al eerder wit, een prima wijn. Etyeki Kúria is de eerste wijngaard die de Pinot Noir druif heeft aangeplant in de regio - en waarschijnlijk nog steeds de enige.

Zowel bij de eendenbout als de hertenstoof was deze Pinot een ideale match. Bramen en zoethout in de neus, zwarte kersen in de smaak, supersappig en retefruitig. Niet zwaar maar ook geen lichtgewicht: een elegante mediumbody. De naam op het etiket is wel degelijk gewichtig: Esterházy, eeuwenlang de voornaamste adellijke familie van Hongarije. Ooit machtig geworden door hun trouwe steun aan de Habsburgse heersers en vandaag de dag nog steeds actief op zowel Oostenrijks als Hongaars grondgebied. Nu komt de liefde van twee kanten: Oostenrijkse techniek gaat samen met Hongaars vakmanschap. 

Onno Kleyn was vorig weekend in Volkskrant Magazine vol lof over de Pinot Noir uit 'belangrijkste nieuwkomer Nieuw-Zeeland' afgezet tegen 'die goeie ouwe Bourgogne'. Wat van heel ver komt, moet wel heel lekker zijn. Maar veel dichter bij Beaune ligt Boedapest!

Grootse Furmint van klein wijndomein

Zoals bekend heb ik een zwak voor de kleine wijnmaker. Ik leef mee met de underdog die het tegen de grote jongens opneemt, de sympathieke scharrelaar die - zo stel ik mij voor - zelf tot zijn schouders in de druivendrap staat te trappelen. Neem nou László Szilágyi van Gizella Pince. Hij droomde als schooljongen al van een eigen wijngaard in Tokaj en begon niet gehinderd door specialistische kennis zijn droom uit te voeren. Schattig detail: Gizella is de naam van zijn oma. 

Nou, die oma kan trots zijn want László maakt een verdomd goede Furmint. De droge wijnen uit Tokaj zijn in opkomst en ik ben in rap tempo op weg fan te worden. Op het Boedapest Wijnfestival dronk ik de Furmint Medve Dülö uit 2011 waar slechts 2000 flessen van gebotteld zijn. Wat een mooie volle smaak en wat een lekker lange romige afdronk. Elegant ook, de 14,5 procent alcohol heb je niet in de smiezen. Gizella's Szent Tamás Hárslevelű 2011 moet ook heel goed zijn. Oen die ik ben, die had ik moeten proeven op het wijnfestival. Nu lees ik thuis dat er maar vijfhonderd flessen van zijn. Volgens mij heeft Hongaarse wijnkenner Kati deze wijn geproefd - overigens was zij het die mij op het spoor van dit wijnhuis zette waarvoor hulde! - dus ik hoop op een proefnotitie. Volgend jaar ga ik gewoon alle wijnen proeven van dit huis. En proosten op oma Gizella.

Royal Tokaji Furmint

In een oerhongaarse setting koos ik voor een oerhongaarse wijn. De voetjes waren van de vloer tijdens een zogenaamde táncház, een Hongaarse dansavond bij openluchtpodium Kobuci Kert. Opzwepende muziek met nerveuze vioolklanken waarop het vrolijk afwisselend in kring en in paren dansen is. Van dat dansen krijg je dorst en zo meldde ik mij aan de bar. Mijn oog viel direct op de fraaie fles Royal Tokaji Furmint. Nadat ik me ervan verzekerd had dat daar een droge wijn in zat, was de keus snel gemaakt. 

De Royal is een mooie zuivere wijn met perzik en amandel in de neus. Een volle, vette smaak (geen vette bek!) met dat mineralige waar Tokaji's als ik me niet vergis patent op hebben. Ik moet me toch maar eens wat meer gaan verdiepen in deze oerhongaarse wijn. Gelukkig heb ik daar alle gelegenheid toe op het wijnfestival dat woensdag van start ging. 

Value for money

Webslijter Grand Cru Wijnen.nl stuurde mij een persoonlijk bedoelde mail. Helaas stond in de aanhef 'beste Jochem', een wat ongelukkige binnenkomer. 'Wedden dat uw vrienden denken dat deze wijn dubbel zoveel kost?', ging het verder. Een vreemde manier om naar de gunst van de wijndrinker te hengelen. Maar je moet wat als je een wijn die HITO heet wil slijten. Klinkt als een Japanse keizer maar het is een Spaanse Tempranillo-wijn met 'houtopvoeding, krachtige tannines en een mooie fraicheur'. Kost 10 euri maar mijn vrienden gaan dus denken dat 'ie 20 doet. En dan hebben we nog Robert Parker die beweert dat de HITO 90 punten waard is. Het probleem met Robert is dat zijn 90-plussers je overal om de oren slaan, van de schappen van Appie Heijn tot allerlei webetalages. 

Eerder schreef ik over Chinezen die absurde bedragen neertellen om statusverhogende Bordeaux in te slaan. Gekke jongens in het Wilde Oosten zou je zeggen. Maar hier in het nuchtere westen is wijn kennelijk net zo goed een imagokwestie. Voor vrienden die dit blog niet lezen ga ik binnenkort maar eens zo'n fijn kartonnen pak Liebfraumilch leegschenken in hele chique dessertwijnglazen. Beetje mijmeren over het zinderende tropische boeket en de rijpe tonen van lycheebloesem. Laat ik de mooie fraicheur vooral niet vergeten. Wedden dat ze denken dat deze wijn vijfdubbel zoveel kost?

 

 

Riesling in de buurthuiskamer van Breda-Noord

Getipt door Iens nemen we plaats op het terras van Smaak & Beleving in Breda-Noord. De eigenaar is een multitasker: zijn zaak is zowel restaurant, delicatessenzaak als kookwinkel. Daarnaast doet 'ie als traiteur aan catering. Het terras doet ook dienst als buurthuiskamer. Uit de begroetingen blijkt dat diverse omwonenden uit 'de gezelligste buurt van Breda' even langswippen voor een glas wijn. Dat komt zeker en vast door het aanstekelijke enthousiasme van de eigenaar. Als een olijke oom ontfermt hij zich over de gasten. Grapje hier, kwinkslag daar. Overal blijft hij even staan met een fles en glazen in zijn handen. 'Deze moet je even proeven. Daar ga je blij van worden bij de mosselen.'

Mijn eerste glas prosecco krijg ik nog van het jonge meisje uit de bediening (die alle vragen subiet doorspeelt naar de oom), daarna wend ik me direct tot de man. Bij het voorgerecht van het duo eendenconfit en eendenborst heeft hij een puik advies. Ik had hem bij de buurtafel de Grauburgunder horen aanprijzen - da's Pinot Gris inderdaad auf Deutsch - maar voor mij heeft hij iets anders in petto. Ik krijg twee glazen voor mijn neus: één met de Grauburgunder, de ander met Riesling. 'Deze heeft genoeg zoetheid om de dressing van framboos en balsamico aan te kunnen', wijst hij naar de Riesling.   

Beide wijnen zijn van wijngoed Dr Wehrheim uit de Pfalz. Deze Duitse regio is de grootste Riesling-producent ter wereld. Dr Wehrheim (wat is dat toch met Duitsers en dokters? ik moet aan Dr Oetker denken) produceert biologisch. Ik vind Rieslings altijd een feest om te drinken. Weinig witte wijnen hebben zoveel in huis - zeker de Rijnrieslings. Mijn Riesling geurt naar fris fruit als citrus en appel. De smaak is heel zuiver. De zuren zijn in elegante harmonie met de zoetheid van rijp fruit. Niets ten nadele van de Grauburgunder. Maar Riesling rules!

Vossenstaart

Er was een tijd dat je de vossenstaarten bij bosjes aan binnenspiegels in auto's zag bungelen. Vervolgens hebben de dobbelstenen en daarna de stinkende plastic kerstboom (met arbre magique opdruk) de staart definitief de das om gedaan. Hoe ik hierop kom? Door een webadvertentie van Het ItaliëPunt.  

 

En zo behandelen we vandaag in de categorie vreemde snuiters de vossenstaart. Uiteraard een Italiaan. Geen land dat zo'n diversiteit aan streekeigen druiven heeft. De Coda di Volpe, oftewel vossenstaart in het Nederlands, is een zuiderling uit Campania. In deze streek maken ze al zo'n vierduizend jaar wijn sinds de oude Grieken ermee begonnen. Streekdruiven als de Aglianico en de Greco (what's in a name) gaan nog terug naar die periode. Onzeker is of de vossenstaart ook al in de oudheid aangeplant stond. Feit is dat 'ie nu wel zijn eigen DOC-zone ten noordoosten van Napoli heeft. Uit die contreien heeft het Italiëpunt de Bianco di Bellona van Tenuta Cavalier Pepe in z'n 14e eeuwse wijnkelder liggen. 
 
Die moest ik proeven. Voor bijna tien euri best aan de prijs voor een witte wijn uit deze streek. Maar z'n geld dubbel en dwars waard vind ik. We noteren ananas in de neus. Ik doe het niet vaak maar nu moet ik er toch echt even wat jargon ingooien: het mondgevoel is lactisch en filmend. Delicate dame met pit deze Bellona ('grote knapperd' vrij vertaald). Met frisse kruisbessen in de smaak en een mooie mineralige afdronk. Zelf prijst het wijnhuis de persistenza romantica, de 'lange romantische finale'. Wie had dat gedacht van de vossenstaart.

Spaanse terraswijn bij Pollevie

Wat is nou de ideale terraswijn? Je kunt er dubbeldikke zomertijdschriften mee vullen. Je kunt ook empirisch onderzoek bedrijven. Aldus strijken we neer op het leukste pleintje van Den Bosch bij wijnbar Pollevie. Op de wijnkaart staan acht witte wijnen per glas. Kiezen is hier geen kattenpis. 

 

Een beetje op de bonnefooi valt de keus op de Alma de Blanco van Pazo do Mar. Spanje: ook weer eens leuk. Galicië om precies te zijn, het uiterste noordwesten vlak boven Portugal. Geperst uit de trots van de regio, de Godello druif. Laat die nou bekend staan om z'n aromatische finesses. In het glas ruik ik een bescheiden bloemetje en een vleugje peer. In de smaak zit fris perzikachtig fruit. Lekker strak ook - en 'mineralig' maar dan praat ik de bediening na. Als ze had gezegd dat 'ie een beetje naar boenwas ruikt, had ik het waarschijnlijk ook beaamd. Ik ben een beïnvloedbare proever dus een groot vinoloog zal ik wel nooit worden.

 

Maar om terug te komen op de openingsvraag: de ideale terraswijn is wat mij betreft vooral fris, fruitig en niet te dik in de alcohol (want doordrinkbaar). Check. Deze Alma de Blanco past helemaal in dat profiel. 

 

Swingend in Quartier Latin

Er staat dit weekend een aardig stukje in de zomerbijlage van de Volkskrant dat een poging doet de Franse volksaard te verklaren. 'Parijs bestaat eigenlijk uit duizenden tegen elkaar aan geplakte dorpjes', zo stelt de journalist die er zes jaar correspondent was. Volgens mij is dat de onweerstaanbare charme van de stad: de cocktail van het gemoedelijke kleinschalige buurtgevoel met een forse scheut grootstedelijke grandeur.

Een dikke maand geleden maakte ik ook even deel uit van dat Parijse dubbelleven. Ik bracht een middag door rond een petieterig pleintje midden in het Quartier Latin. Na een café au lait in een koffiebar dronk ik een glas Beaujolais aan de toog. De wijn was beter dan de koffie maar het echte hoogtepunt van die middag was de muziek, aan hetzelfde pleintje opgediend in boutique CrocoJazz. 

In deze pijpenla-platenzaak maakte ik kennis met de hevig swingende jazz van Mike Cuozzo. In gebroken Engels met sappig Frans accent maakte de eigenaar mij duidelijk dat ik naar een van de twee enige platen luisterde die Cuozzo als tenorsaxofonist opnam. Ik kocht de cd met beide platen erop. Cuozzo speelt met het Costa-Burke Trio: Eddie 'the bear' Costa op piano en Vinnie Burke pompend en stuwend op de bas. Het was midden jaren vijftig en Cuozzo was pas dertig maar vond het mooi geweest. Aparte vogel. Hoor hem eens laidback blazen. Alsof hij op een Parijse binnenplaats een beetje voor zich uit staat te spelen.

Weißburgunder volgens het rode boekje

In Süd-Tirol zijn niet alleen de bergen top maar ook de gastronomie. De meeste sterrenrestaurants van Italië vind je in deze kleine regio in het hoge noorden. Geen sinecure als je in de Serie A speelt met culinaire zwaargewichten als Piemonte en Toscane. Ook de wijnen scoren goed. Het Italiaanse rode boekje, de Gambero Rosso, is vol lof over wijn uit Südtirol. In Merano dronk ik een witte wijn die de maximale score van drie glaasjes kreeg. Gek genoeg is dat een Pinot Blanc, die hier heel mooi Weißburgunder heet (of Pinot Bianco). Ik vind het altijd een beetje een laffe  wijn die Pinot Blanc. Type fletse slobberwijn van dertien in een dozijn die op de bedrijfsborrel niemand voor het hoofd stoot.

Maar flets is de 'Sirmian' 2011 Weißburgunder van Nals Margreid zeker niet. Alhoewel de neus weinig indruk maakt, verrast de volle smaak met groene appel en perziken. Een tikkie fris, een zuurtje en een zuiveltje smelten soepeltjes samen in een kruidige afdronk. Prima wijn, maar een topnotering in de nationale wijngids vind ik dan weer teveel eer. 

Lijstjes zijn leuk maar er valt een hoop op af te dingen. Daarom ben ik ook gestopt met Vivino. Een rapportcijfer tussen de 1 en de 4 geven aan elke wijn? Je kunt er weinig mee. Voor je het weet zit je alle aardige wijnen 3 sterren te geven. Dat was deze Sirmian dus ook geworden. Het wachten is op een creatievere app. Bijvoorbeeld een met een breed scala aan trefwoorden voor geur en smaak. Van pis en vis tot alpenweidegras en moerbeienconfituur. 

@Südtirol: Cabernet Sauvignon in Merano

Merano is een verademing voor wie na alle knusse bergdorpjes toe is aan stedelijk vertier. De frisse alpenlucht mengt hier met een air van savoir-vivre. Deze kuurstad was eeuwenlang de hoofdstad van het graafschap Tirol. Nu is het een wonderlijke smeltkroes van alpiene en mediterrane invloeden. Je treft er serieus geschoeide wandelaars op weg naar de omringende bergtoppen en even verderop zit het door oleanders en palmen omzoomde terras vol met prosecco lurkende mondaine types. Een groot voordeel van Merano is dat het er altijd een stuk warmer is dan in de nabij gelegen bergdalen. In ons dal is het vandaag fris en regenachtig, dus rijden wij naar Merano.

Daar aangekomen is het lunchtijd. Een oud kasteeltje heeft een weelderige tuin met een bistro. Daar eten we verse pasta met: jawel, Cabernet Sauvignon! Ik was mijn nieuwe favoriet even uit het oog verloren. Je ziet 'em hier ook nauwelijks. Uit het zuiden van de regio (onder Trento) komt deze Cabernet Sauvignon Il Ciliegino van La Vigne. Honderd procent Cab S, waarbij 5% van de druiven is gedroogd door appassimento - de truc die ze ook bij Amarone uithalen om smaak en restsuiker extra aan te zetten. Het is al een vreemde druif voor deze regio en dan hebben we hier ook nog te maken met een wijnhuis dat relatief weinig flessen produceert. Een goed bewaard geheim dus. Het is een bijzonder fraai glas met aroma's van zwarte kersen en bramen gevolgd door een volle smaak waarin we een klein kruidig spoortje vanille ontwaren. 
 

Rustig uitbuiken is er niet bij, we gaan in looppas verder over de Sissi-wandelweg. Keizerin Sissi was volgens de overlevering zeer gecharmeerd van Merano. En op Hongarije was ze ook al dol. Maar een gezellige wijndrinker zal het niet geweest zijn, de grande dame was graatmager en permanent op dieet.

@Südtirol: op hoog niveau

Naast wijn drinken kun je hier ook aardig wandelen

Voor het tweede achtereenvolgende jaar vieren we vakantie in Süd-Tirol. Ik heb als Italofiele snob lang volgehouden dat we in de Alto Adige zaten, maar eigenlijk noemt iedereen het hier Süd-Tirol. Ik had bij Tirol (en dus ook bij de Italiaanse variant die eigenlijk bij Oostenrijk wil horen) altijd het beeld van houten chalets, rondborstige dames in dirndl-jurken en liters bier pompende mannen in lederhosen. Dat van die houten chalets klopt wel en dirndl-dames met hout voor de deur zie je hier ook wel, zij het voornamelijk in de bediening om het wachten op je bestelling te veraangenamen. Bier wordt zeker gedronken maar vaker staan ze aan de bar met een glas wijn in de hand. Geen wonder, ze maken in Süd-Tirol verdomd goede wijnen.

Het is drinken op niveau hier, vele meters boven zeeniveau. Tegen de steile bergwanden staan de wijnranken keurig in rijen opgesteld. Het zijn ideale omstandigheden met koele nachten en zonnige dagen. Aromatische witte wijnen gedijen hier uitstekend. Maar anders dan in de Elzas biedt Süd-Tirol ook nog een scala aan rode wijnen. Bingo voor de wijnliefhebber dus. Het is voor mij een feest van weerzien met oude bekenden. Van Muri-Gries dronk ik dezer dagen de fluwelen bramenbom Lagrein en van Cantina Tramin een delicate Pinot Grigio.

Nog iets nieuws onder de alpenzon? Jazeker, ik ontdekte zomaar een mij volstrekt onbekende druif. Schiava heet 'ie, of Vernatsch in het Duits. Het is de oudste inheemse druif van de streek. Het was een zeer aangename kennismaking uit de fles van een St. Magdalener Classico die ik soldaat maakte. Heel veel Schiava en een klein beetje Lagrein in de blend. Een mooie medium body die niet scoort met alcohol maar met de finesse van een Pinot Noir en een boterzachte afdronk. Alle bosaardbeitjes die we langs de alpenweiden aantroffen komen hier terug in de smaak. Als ik ooit een eigen wijngaard ga bestieren dan moet het hier zijn. Zonder Tirolerhose maar wel met zo'n leuk alpenhoedje op de kruin.

Hongaars droomduo

Een bevriende Hongaarse die niet in wijn maar wel in kunst geïnteresseerd is, kwam met deze fles aanzetten. 'Ik hoop dat 'ie lekker is, ik vond het etiket mooi.' Helemaal geen gekke gedachte, ik kijk ook altijd naar het plaatje en bij twijfel kies ik de fraaiste. Álom heet de wijn, Hongaars voor 'droom'. Een jonge kunstenaar tekende voor het ontwerp, achter de inhoud zit wijnhuis Hilltop uit Neszmélyi. Een respectabele producent uit een bescheiden wijnstreek die ten noordwesten van Boedapest ligt. 

Van bescheidenheid is in het glas geen sprake. Deze blend van Sauvignon Blanc en Gewurztraminer (of Tramini zoals de druif in Hongarije heet, om helemaal precies te zijn Piros Tramini) knettert het glas uit. Een zwoel boeket van bloesem, abrikoos en rijpe perziken: de Gewurztraminer valt direct met de deur in huis. Gelukkig dat de afdronk onder dit aromatische geweld niet uit de bocht vliegt: die is dankzij de Sauvignon Blanc in balans met wat frisse citrussmaken. Het is een mooi duo, deze druiven samen. Wat zeg ik, een droomduo!

@Paris - Clairet de Bordeaux tegenover Bulgari

We hadden de Arc de Triomphe al afgestreept van het lijstje. Soepeltjes langs de rijen gemanoeuvreerd en weer terug de Champs-Elysées op. Ook daar hele volksstammen mensen die over de volle breedte van het trottoir uitzwermen langs formuleterrassen en kledingzaken. Bij Louis Vuitton staat een rij, vast en zeker om het wanstaltige gouden skelet van de dinosaurus in de etalage beter te kunnen bekijken. Even verderop zit weg uit de drukte wijnbar L'Ecluse. Met een schuin oog kunnen we Armani in de gaten houden en nog dichterbij zit de designbunker van Bulgari. L'Ecluse voert het motto 'Le paradis à Paris des amateurs de vins de Bordeaux', oftewel alles ten dienste van de Bordeauxliefhebber. Ook enkele dure jongens kun je hier per glas drinken. Het is aardig warm zo rond het middaguur dus meer dan de Saint-Estèphe of Saint-Emilion lonkt een koel glas witte wijn. Maar dat is niet echt de fort van de Bordeaux, dus kiezen we voor de Clairet van Château Fayau. 

 

Clairet? Die zie je niet zoveel in Nederland. Een goed bewaard geheim waar ze vooral in de Bordeaux zelf van genieten, deze twijfelwijn die tussen rosé en rood in zit. Het sap blijft langer in contact met de schillen van de blauwe druiven dan bij rosé. En dan krijg je dus ook een vollere smaak. De aroma's en smaak zitten barstensvol sappig rood fruit. Aardbeien, frambozen, kersen en wat al niet meer. Rond maar ferm met frisse tannines. Goede body ook vind ik, terwijl ik de omgeving scan op BF'ers. Helaas. De hoop dat we Carla Bruni nog even binnen zien wippen aan de overkant voor een paar oorbellen blijft ijdel.

Chileens en biologisch maar vooral Cabernet Sauvignon

Zoals bekend heb ik het subtiele aardbeitje in de neus van de Pinot Noir ingeruild voor de weelderige bosvruchtenaroma's van de Cabernet Sauvignon. Een dijk van een druif is het. Als de makkelijke Merlot en de scherpe Cabernet Franc hem er niet bij hadden, dan was er in de Bordeaux weinig reden tot feest geweest. Goed dat 'ie bestaat dus. Dat weten de Chilenen ook, daar is de Cabernet Sauvignon favoriet. Ik was al hard op weg een Chili-fan te worden, helemaal nu ik weet dat de Cabernet Sauvignon daar ongeveer de helft van van de totale wijnproductie voor z'n rekening neemt. 

Chili is eigenlijk een bizar land. Supersmal maar idioot langgerekt: van noord naar zuid is het 4275 kilometer lang. Dat is de afstand van Den Bosch naar de Noordpool, of van Den Bosch tot de Perzische Golf. Dit zeg ik niet omdat ik in Den Bosch woon, maar omdat Wikipedia zo vriendelijk is het ijkpunt in de Brabantse hoofdstad te leggen.

Afijn, ik drink een Chileense 100% Cabernet Sauvignon die biologisch geproduceerd is. Op de fles staat Adobe als wijnhuis. Niet te verwarren met het softwarepakket: adobe is de naam voor een mengsel van gedroogde klei en stro waarmee vroeger in Chili huizen werden gebouwd. Je ziet het voor je. Ook leuk: deze wijn is nu in de bonus bij Albert Heijn. Zie daar ook een proefnotitie die ik niet had kunnen bedenken. 'In de finale komt een vleug eucalyptus tevoorschijn'. Die badolielucht is aan deze jongen voorbij gegaan. Prima wijn dit, om lekker op te kauwen bij een stevig en kruidig vleesgerecht.

Rood!

Door alle kou in de lucht blijven het witbier, de lichte witte wijn en de vrieskoude Limoncello nog even buiten beeld. Daar kun je over jammeren maar wat mij betreft is het glas niet halfleeg maar halfvol. En wel met rode wijn. Hoe herfstiger het weer, hoe roder ik mijn drank blief. Dat is mooi meegenomen, want laten we eerlijk zijn: er zijn fantastische witte wijnen maar rood is toch het echte werk.
 

Na een lange Syrah-periode en een eveneens duurzame verhouding met de Pinot Noir heb ik sinds kort een nieuwe favoriete rode druif: de Cabernet Sauvignon. En dan niet in een of andere blend - de klassieke Bordeauxblend met Merlot en Cabernet Franc bijvoorbeeld - maar puur. Het begon met een meesterlijke monocépage, een 100% Cabernet Sauvignon dus, van wijnhuis Corette uit de Languedoc-Roussillon. Een fantastische geurig boeket dat ook de verkouden neus verovert met bakken bramen, zwarte kersen en specerijen. Ik dronk 'em van de wijnkaart in een Haagse brasserie, maar hij is ook gewoon te koop bij De Gouden Ton. Daar hebben ze meer moois van dit wijnhuis. Een fijne Viognier bijvoorbeeld, daar haal je de lente alsnog mee in huis.

Open wijnen met matig advies

Er is in Nederland steeds meer aanbod in open wijnen per glas, zowel op café als in restaurants. Dat is een ontwikkeling die ik toejuich. In Italië hebben ze dit systeem al langer. Maar waar in Italië de wijnkennis bij het horecapersoneel in de genen zit (ze drinken wijn al van jongs af aan en dat is dan lekker overzichtelijk Italiaanse wijn uit eigen streek), moet de Nederlandse bediening bijgeschoold worden. En daar wringt de schoen vaak. 

Vorige week deden we twee wijnbarren in de Bossche binnenstad aan. We startten op het terras bij Bottles & Bites en toen het frisser werd verkasten we naar binnen op de chesterfields van wijnbar Zoetelief. De bedienende jongedames in beide zaken waren alleraardigst maar stonden al snel met de mond vol tanden toen ik doorvroeg na het opnoemen van naam en druivensoort. Waar de Viognier vandaan komt? "Dat ga ik even vragen". De volgende schonk mij doodleuk een Chileen in terwijl ze me verzekerde dat het Italiaanse wijn was. Ik zag alleen het Engelse woord "Valley" op het etiket. Geen Italiaan dus. Waar je in Nederland vaak werkstudenten aan je tafel krijgt, komt er in Italië meestal een heer van middelbare leeftijd langs met kennis van zaken uit eigen ervaring. 
 
Ga er ook maar aan staan in Nederland. Het spectrum aan wijnen stuitert van 'nieuwe' werelddelen als Zuid-Amerika en Zuid-Afrika via opkomende landen als Oostenrijk en Duitsland naar het klassieke trio Frankrijk, Italië en Spanje. En daar wordt dan ook nog fusion bij gekookt of gesnackt. Meer focus zou ik zeggen: óf op druif óf op land dan wel streek. En verplicht naar bijscholing in Italië.

Grote klasse in Boedapest

Ik zou hier uitvoerig de loftrompet kunnen steken over het eten bij wijnrestaurant Borkonyha in Boedapest. We aten er vorige week. Wat een verfijning, creativiteit en smaaksensaties kwamen voorbij op de prachtig opgemaakte borden. Maar er valt ook zoveel te zeggen over de wijnen, want die waren - per glas geschonken en op maat geadviseerd bij elk gerecht - subliem. Bij binnenkomst sta je oog in oog met een klimaatkast over de volle breedte van de zijwand. Daar ligt dan de crème de la crème onder de Hongaarse wijnen naar je te lonken. 

Rustig blijven dan, niet gaan kwijlen voor de glazen deuren. De wijnkaart telt zo'n veertig wijnen die van best betaalbaar tot echt duur per glas te bestellen zijn. Ik heb er goedkeurend knikkend mijn blik over laten gaan en me vervolgens overgeleverd aan het advies van de sommelier. Dat was een goed idee. De gelukzalige kennismaking met de Szent Tamás Mád Furmint heb ik al beschreven. Bij mijn hoofdgerecht (lamsrack!) kreeg ik de Sauska Cuvée 7 uit 2009 ingeschonken. De wijn komt uit Villányi, de Zuid-Hongaarse streek die bekend staat om z'n rijke rode wijnen - logisch met zo'n zonnig mediterraan klimaat. 

 

De Cuvée 7 is een op klassiek Franse druivenleest geschoeide blend van Merlot, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en Syrah (in volgorde van dominantie). Respect voor de wijnmaker die de precieze verhoudingen tussen die vier in de vingers heeft, maar bovenal respect voor deze geweldenaar van een wijn. Zeggen dat het een robuuste, warme wijn is, is een understatement. Hij (dit is een mannelijke wijn volgens de maker en daar kan ik me wel in vinden) heeft een beetje een boslucht, iets van wild en geuren van specerijen en tabak. De smaak biedt een breed palet aan sappige bosvruchten, beschaafde vanille, laurierdrop, een pepertje en wat al niet meer. Afgerond met zachte tannines blijft de afdronk lang na te genieten. Grote klasse. Ik wil nu al weer terug naar Boedapest. Wat een stad, wat een wijnen...

 

Droge Tokaj-wijn in Boedapest - met de nadruk op droog

Veel Hongaren aan wie ik schouderklopjes uitdeel voor de puike wijnen die hun land voortbrengt, beginnen direct over Tokaj. Of preciezer gezegd: over Tokaji Aszú. Ik hoor ze beleefd aan als ze zwijmelen over de finesses van het zoete goud, de edele dessertwijn, hoeveel puttonyos er minimaal op het etiket vermeld moeten staan, enzovoort enzovoort. Laat ik nu niet zo'n liefhebber zijn van deze dessertwijn.

Gelukkig voor mij wint de droge Tokaj-wijn meer en meer terrein. Net als bij zijn zoete neef is de Furmint hier de druif die de dienst uitmaakt. In wijnrestaurant Borkonyha dronk ik de Szent Tamás Mád Furmint uit 2011. Het dorp Mád is binnen de streek Tokaj wat Montalcino is voor Toscane: het meest prestigieuze wijndorp. En aan de door mij gedronken wijn kleeft nog meer prestige: de Tokaj-godfather István Szepsy is betrokken bij het wijnhuis, gesticht door zijn zoon. Hongaarse wijnkenner en co-blogger Kati schreef eerder over deze grote meneer. 

Maar dat wist ik allemaal niet toen ik het glas aan mijn mond zette daar in Boedapest. Geheel blanco snoof ik de geur op: peer en grapefruit! Dan de smaak: een feest in de mond waarbij wat citrus, bloemetjes en een zachte zuivelsmaak voorbij trekken. De frisse zuren mooi in balans met een beschaafd zoetje. Echt een topwijn. Zo word ik nog een Tokaj-liefhebber, of een Furmint-fan.  

Het liefst van kleine wijnboeren

Piazza Mercantile, Bari

Eerder schreef ik over een Pugliese topper die ik - tot mijn verbazing - bij de Sligro scoorde. Laatst was ik weer bij de Sligro en vond daar de Surani “Pietrariccia” Fiano Salento. Weer een wijn uit Puglia, deze keer een witte van de druif Fiano. Dat is een echte zuiderling die je in Campania, Puglia en Sicilië veel tegen komt. Een stokoud ras naar het schijnt, de oude Grieken persten er al wijn uit. Deze Surani bezit een fijne neus, is licht aromatisch en heeft in de smaak citrus. Masseria Surani is een onderdeel van Pasqua, een van de grootste wijnbedrijven in Italië met wijngaarden verspreid over de hele laars. Dat verklaart de brede distributie, van de Sligro tot in menig Hollandse supermarkt.

Handig hoor die massaproductie en -distributie, maar ik ben toch gevoeliger voor de romantiek van de kleine onafhankelijke wijnboer. Die het als het om kwaliteit gaat wint van de grote jongens, zo hoop ik dan. Neem nou Cantina Polvanera uit Puglia: een eigenzinnig wijnhuis dat biologisch produceert en  alom   bejubeld wordt om zijn Primitivo, een prachtige krachtpatser. Van Polvanera dronk ik ook een 100% Fiano-wijn, de Fiano Minutolo. Dat was in Bari, hoofdstad van Puglia, gezeten op het terras van Ristorante La Cecchina aan het levendige Piazza Mercantile. In zo'n setting smaakt de wijn al snel beter, maar mijn proefnotitie liegt er niet om: intens aromatisch, met een bloemig boeket van muskaatdruiven en bergamot. Deze Fiano Minutolo is het verleidelijke buurmeisje van de Primitivo. En die ligt dan weer niet in de schappen bij de grootgrutter.