Als een Pro

Met pakjesavond kreeg ik het boek 'Proeven als een Pro' van Cees van Casteren. Of nou ja, gekregen van de sint maar geschreven door Cees. Cees wie? Cees van Casteren, een voor mij onbekende naam. Maar wel een grote jongen in wijnland, want één van de weinige Masters of Wine in Nederland. Al die bekende wijnschrijvers kunnen leuk lullen maar hebben niet de hoogste wijntitel van Cees op zak. 'Proeven als een Pro' is vlot en aanstekelijk opgeschreven, al duikt er hier en daar nog wel wat oubollig vakjargon in de beschrijvingen op: "aroma's van pruimedanten", zou dat iets met pruim van doen hebben?

Al snel wordt duidelijk dat Cees een missie heeft: de maar een beetje doelloos in het rond drinkende wijnliefhebber te trainen in de door hem zelf bedachte KARAAT-methode. Een beproefde methode - waarmee hij zelf z'n Master of Wine examen haalde - om systematisch wijnen te proeven, te analyseren en thuis te brengen naar waar ze vandaan komen. Het woord KARAAT is een ezelsbruggetje voor Kleur > Aroma's > Restsuikers > Aciditeit > Alcohol > Tannine.

De methode gaat leven als een groot aantal voorbeeldwijnen op tafel  verschijnen, waaronder lekker veel Italianen. Ik vond vooral de A van aroma's verhelderend. De beginnende proever is al blij als ie wat Cees de 'primaire aroma's' noemt kan duiden. Denk aan gras en citrus bij een Sauvignon Blanc, het pure fruit van de druivenoogst. Maar er zijn ook nog de secundaire aroma's, door de geoefende proever ontwaard als er sprake is van klussen in de kelder door de wijnmaker. Denk aan  geuren als vanille en kokos, die ontstaan tijdens het contact met eikenhout. Tenslotte zijn er ook nog tertiaire aroma's mogelijk. Niet bij jonge wijnen, maar na minimaal 3 jaar flesrijping. Denk aan geuren van tabak of leer in een gerijpte Bordeaux. Gekke geurtjes als stallucht, boenwas en benzine (Riesling!) horen ook tot de tertiaire categorie. 

Intensere aroma's?

Bij het thuis brengen van de wijnen staat als ordeningsprincipe de tweedeling oude versus nieuwe wereld voorop. Bij "lage relatieve intensiteit van primaire aroma's" vink je af voor oude wereld (is Europa, is 9 van de 10 keer Frankrijk, Spanje of Italië). Bij "hoge relatieve intensiteit" hebben we van doen met de  nieuwe wereld (Zuid-Amerika, Australië, Zuid-Afrika enz.). "Maar Cees", hoor ik de huis-tuin-en-keuken-proever nu tegenwerpen, "een Gewurztraminer uit de Elzas heeft toch ook een uiterst hoge intensiteit van primaire aroma's?" Mogelijk zegt Cees dan dat een Gewurztraminer uit Nieuw-Zeeland daar met z'n "extreem expressieve boeket" hard overtoept, maar dan moet je ze wel naast elkaar proeven. Deze jongen wel in ieder geval.

Het blijft een leuke tijdsbesteding: wijnen ordenen. Het is een indrukwekkende systematiek waar Cees mee op de proppen komt. Al is het na het doornemen van een flink aantal proefnotities achter elkaar soms wel 'lange halen snel thuis' bij de conclusie van de blind geproefde flessen. Zo is een amandelbittertje in de afdronk bij wit al direct een keuze voor Italië. Maar al met al vond ik het een leuk en leerzaam boek. Uiteindelijk gaat het om woorden te geven aan wat je proeft, dat blijft een persoonlijke ontdekkingstocht. Die nu wel serieus en analytisch onderbouwd door het boek van Cees is verdiept. Chapeau Cees!